List otwarty w Dniu Praw Człowieka

Z niepokojem obserwujemy nasilone w ostatnim czasie działania władz państwowych i służb przeciwko dziennikarzom wielu redakcji. Coraz częściej występują próby cenzurowania publikacji, przejmowanie nośników danych, wzywanie do prokuratury, nakłanianie do ujawnienia źródeł, nachodzenie w domu przez służby podległe państwu, obrzucanie redakcji zniesławiającymi epitetami. Kwestionowany jest sposób pracy dziennikarzy postępujących zgodnie z prawem i regułami zawodu, stosuje się wobec nich nagany lub zastrasza zwolnieniem z pracy.

Podkreślamy, że praca profesjonalnych dziennikarzy jest nieodłącznym warunkiem funkcjonowania państw demokratycznych. Demokratycznie wybrane władze powinny zaś wspierać dziennikarzy stosujących się do etyki zawodowej i wykonujących swój zawód w służbie społecznej. Każdy ma prawo do sprawiedliwego sądu, a dziennikarze nie są ponad prawem. Działania władz i służb państwowych powinny jednak cechować się ostrożnością wobec przedstawicieli mediów, ze względu na rolę, którą media pełnią. Profesja dziennikarska oznacza odważne ujawnianie nieprawidłowości, przede wszystkim tych, które mogą osłabiać państwo. Do dziennikarskich obowiązków należy odważne podejmowanie ważnych społecznie tematów, nawet jeżeli są one niewygodne dla władz. Tylko wtedy działalność dziennikarska przyczynia się do skutecznej społecznej kontroli tych osób i instytucji, którym obywatele powierzyli zarządzanie państwem. Nierozważne działania bardzo szybko mogą się przyczynić do zastraszenia, czego skutkiem będzie powolna utrata roli kontrolnej, jaką pełnią dziennikarze.

Zwracamy uwagę na konieczną ochronę wszystkich pracujących rzetelnie i profesjonalnie dziennikarzy, w tym także dziennikarzy mediów publicznych. Profesjonalizm polegający na zachowaniu bezstronności budowany jest przez lata pracy, dlatego troską napawa nas także fakt, że znaczna grupa naszych koleżanek i kolegów bądź odeszła z radia w ostatnich latach, bądź radio zakończyło z tymi osobami współpracę. Media publiczne są własnością całego społeczeństwa. Czujemy się w obowiązku zwrócić także uwagę na ryzyko utraty tego potencjału, który był budowany długi czas.

Apelujemy do władz państwowych o ochronę i poszanowanie wolności słowa, a także wszystkich dziennikarzy postępujących zgodnie z zasadami etyki zawodu. Piszemy ten list 10 grudnia, kiedy na całym świecie jest obchodzony Dzień Praw Człowieka. Artykuł 19 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka stwierdza, że „każdy człowiek ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice”.

10.12.2018

Zarząd Stowarzyszenia Dziennikarzy i Twórców Radia Publicznego
Wojciech Dorosz
Dorota Nygren
Marcin Majchrowski